Versnelde afbouw L-gas in België leidt tot nieuw virtueel interconnectiepunt (VIP)

GTS is van plan om op 1 april 2023 een nieuw VIP te introduceren, VIP BENE-L. Dit VIP is dan een samenstelling van de interconnectiepunten Hilvarenbeek en Zandvliet-G en biedt de mogelijkheid om exit capaciteit te diverten tussen VIP BENE-L- en VIP-BENE.

Op dit moment maken België, Duitsland en Frankrijk elk onderscheid in twee marktgebieden: L-gas en H-gas. Zij hebben in tegenstelling tot Nederland geen kwaliteitsneutrale gasmarkt. Zoals bekend worden, als gevolg van het besluit om het Groningenveld zo snel mogelijk te sluiten, de buitenlandse L-gas afnemers omgeschakeld naar H-gas. Conform de oorspronkelijke planning is het uitgangspunt dat alle afnemers in de genoemde landen aan het eind van dit decennium omgeschakeld zijn. Inmiddels heeft België aangegeven dat zij de omschakeling vijf jaar eerder kan realiseren. Dat betekent dat België per 1 september 2024 geen L-gas meer nodig heeft voor afname op binnenlandse exitpunten.

Bij GTS zijn er vanaf dat moment nog doorlopende transportcontracten waarbij shippers nog rekening gehouden hebben met L-gas afname in België. Fluxys biedt haar klanten sinds enige tijd een zogenaamde ‘L/H capacity switch service’ aan. Die service houdt, onder andere, in dat shippers in het Fluxys-netwerk hun geboekte L-gas capaciteit op Hilvarenbeek kosteloos kunnen overhevelen naar H-gas capaciteit (aan Belgische zijde een switch van L-gas entry Hilvarenbeek naar een entry op het H-gas netwerk waaronder VIP-BENE).

GTS heeft momenteel geen mogelijkheden om L-gas capaciteit over te hevelen naar H-gas capaciteit. Mede op verzoek van de ACM, de CREG en Fluxys heeft GTS nagedacht over een oplossing om op exitpunt Hilvarenbeek geboekte L-gas capaciteit te kunnen (her)gebruiken als H-gas capaciteit. De oplossing is gevonden in het aanbieden van een additionele diversion-mogelijkheid.

Al ver vóór de invoering van NC CAM heeft GTS het interconnectiepunt Zandvliet-G administratief ondergebracht bij Hilvarenbeek. Dit betekent dat interconnectiepunt Zandvliet- G sinds lange tijd geen onderdeel meer is van de netwerkpuntenlijst (appendix 1 van de TSC) en dat er dus geen capaciteit geboekt kan worden op Zandvliet-G. De (daadwerkelijk) aangeboden en gecontracteerde capaciteit (van Zandvliet-G en Hilvarenbeek gezamenlijk) ligt volledig op interconnectiepunt Hilvarenbeek. Dit is gedaan om shippers te ontlasten van de fysieke sturing over beide locaties (Zandvliet-G en Hilvarenbeek). De flow werd en wordt in onderlinge afstemming tussen GTS en Fluxys verdeeld over beide fysieke locaties. Hier is dus eigenlijk sprake geweest van een ‘VIP-avant-la-lettre'. 
Om de gewenste diversion mogelijkheid te introduceren, zal GTS de VIP status van Hilvarenbeek en Zandvliet-G formaliseren door Zandvliet-G opnieuw vast te stellen als Interconnectipunt (IP) en een nieuw VIP (VIP BENE-L) te introduceren bestaande uit Zandvliet-G en Hilvarenbeek.

Het voornemen is om het nieuwe VIP BENE-L vast te stellen, bestaande uit de IP’s Zandvliet-G en Hilvarenbeek. De bestaande contracten op (huidig) IP Hilvarenbeek kunnen op verzoek van de shippers worden overgeheveld naar het (nieuwe) VIP BENE-L. Dit hybride model is ook toegepast bij eerder vastgestelde VIP’s. 

Contracten die op VIP BENE-L (komen te) liggen kunnen op verzoek van de shipper via een nieuwe diversion-mogelijkheid worden overgeheveld naar (H-gas) VIP-BENE. Conform de reguliere diversion procedure, dienen shippers de (via diversion) gewenste capaciteit (in dit geval: op H-gas VIP-BENE) eerst te boeken via een reguliere veiling. Daarna wordt het oorspronkelijke L-gas capaciteitscontract ontbonden. 
N.B. Aan Belgische zijde wordt geen VIP BENE-L ingevoerd, matching vindt plaats met het huidige interconnectiepunt Hilvarenbeek van Fluxys.

Door de implementatie van dit VIP zal met ingang van 31 maart 2023 voor transportperiodes na 1 april 2023 geen capaciteit meer aangeboden worden op IP Hilvarenbeek. De laatste veilingen voor dit IP zullen de day-ahead veiling en de within-day veilingen zijn op 30/31 maart voor gasdag 31 maart  2023. Vanaf dan zullen de veilingen plaatsvinden op VIP BENE-L die dan gebundeld wordt met IP Hilvarenbeek aan Belgische zijde.

Shippers die gebruik willen maken van de diversion mogelijkheid van L-gas naar H-gas op VIP-BENE moeten eerst hun contracten naar het (nieuwe) VIP BENE-L brengen. Bovendien moeten ze de te diverten capaciteit op (H-gas) VIP BENE op de veiling contracteren. Geïnteresseerde shippers wordt aanbevolen vroegtijdig (voor 1 maart 2023) contact op te nemen met de Customerdesk voor assistentie, zeker als dit per 1 april 2023 geëffectueerd moet zijn.

Shippers die de nominatieprocedure met gebruik van het nieuwe VIP BENE-L willen testen kunnen contact opnemen met Nomination Support.

Shippers die hun contracten op Hilvarenbeek willen laten hoeven richting GTS geen actie te ondernemen, voor hen verandert er aan GTS zijde niets.

GTS heeft zijn voornemen tot de hierboven beschreven wijziging conform de Transportcode gas gemeld bij ACM. ACM heeft geoordeeld, dat hier geen sprake is van een materieel effect, en dat GTS deze interconnectiepunten daarom mag vaststellen.